- TONSURA Petri
- TONSURA Petriin Vita 3. S. Euthberti l. 2. c. 2. apud Car. du Fresne, id ronsurae genus est; quod alias Coronam Clericalem in Eccles. Rom. vocant; cuius origo quo referenda, non adeo liquet. Bellarminus enim inter Veteres, Sacerdotes et Monachos radi non consuevisle, ut hodie fieri solet, indigitat, de Monach. l. 2. c. 40. citans ad eam rem Optatum contra Donatistas: Docete, ubi vobis mandatum sit radere capita Sacerdotibus, cum e contrario tot sint exempla proposita fieri non debere, contra Parm. l. 2. Vide quoque Hieronym. in Ezech. c. 44. In V. T. quoque Sacerdotibus radi non licebat: contra caput ac barbam rasam habuisle, qui apud Babylonios sacris operabantur, discimus ex Baruch. c. 6. v. 30. Ipsi Nazaraei, tum solum tondebantur, quando desinebant esse Nazaraei, insigneque eorum erat longa caesaries, Bellarminus iterum, ubi supra, c. 40. Hinc Tonsurae Ecclesiasticorum originem prorsus fuisle moralem, utpote qui maiorem, quam alii, modestiam, prae se ferre debeant, accessisle dein coronae formam, aliaque ostendit A. Rivetus, Summ. Controv. Tract. 2. Quaest. 26. Et quidem,cum hodie tonsura in signum honoris et dignitatis evaserit, factum, ut Episcopi ac Cardinales prae coeteris ampliores tonsuram deferatn et Pontifex habeat totum caput rasum, praeter brevem capillorum circulum, ad formulam Benedictinorum Monachorum, verba sunt Dominici Macri. Aliter olim tondebantur in Scotia Monachi: quippe ab aure ad aurem per frontem in coronae modum incisus erat capillus, ad aure ad aurem per occipitium capillus intonsus dependebat, auctore in Hibernia subulcô Regis Loigeri filii Nell, ut est in libro Canonum Cottoniano, quem ad Synodum S. Patricii Waraeus laudat. Cuiusmodi tonsurae occasione, multas in Anglia exortas turbas, testatur Beda, Hist. Eccl. l. 3. c. 3. 4. et l. 5. c. 16. Monachi S. Pauli in Oriente, Maronitae itidem aliique ad instar Monachorum Occidentis caput radunt, relinquentes quoque capillorum in vertice circulum, sed subtiliorem Occidentalibus. Sed et in eodem Oriente Sacerdotes Christianos in modum crucis sua capita radere fuisle solitos, docet Osorius, Rerum Em. l. 3. quod etiam in India Orientali ab Episcopo Cranganoriae observari, scribit Auctor Novi Orbis, c. 133. At in Foris Oscae A. C. 1347. sub Iacobo I. Aragoniae Rege Testes convicti ad mondum crucis capite tonsurentur, et cum batallo campanae candenti ad modum crucis in frontibus figurentur, et ita tur pissime de illa villa --- expellantur, legimus apud Car. du Fresen Glossar. Vide quoque supra voce Ordinatio. Ut quaedam strictim attingam, de Tonsurae Veteris genribus variis, Tiberius apud Dionem, Ο῞τι κείρεςθαί μου τὰ πρόβατα, ἀλλ᾿ οὐκ ἀποξύρεςθαι βούλομαι, Tonderi oviculas meas non strictim, sed per pectinem volo; ad duplex tonsurae genus alludit, unum strictim, alterum per pectinem, quorum illud novaculâ, hoc forfice fieri solebat. Vide quoque Plautum, Captivis; Actu 2. Sc. 2. v. 18. Alia tonsurae genera recenset Interpres, Aristophanis in Aves, ςκαφίον καὶ κῆπον, vide supra, ubi de Tondendi Ritu, item in voce Theseis. Simon Magus et sectatores eius sulcum seu lineam, per capitis verticem inter ambarum aurium summitates ducebant, in symbolum Zodiaci, caput suum globum caelestem denotare aslerentes. De Christianis Georgianis in l. de Successibus Terrae S. MS. Roraldi Episcopi, qui floruit circa A. C. 1300. Clericos eorum rotundas habere tonsuras, Laicos vero quadratas, legimus apud Domin. Macrum Hierol. Dimidiô capite tonderi, poena servorum Iatronum est, in Capitulari I. ann. 809. cap. 11. etc. De hodiernis gentibus vide hîc passim. Orationis ad capillaturam, quae pueris olim recitabatur, cum caput primum tonderent: item alterius, ad barbas tondendas, quâ Iuvenes defungebantur, cum lanuginem primam deponerent, meminêre ex Sacramentario Gregorii M. Macri fratres, ubi supra. Vide quoque Cl. Suicerum, voce Τριχοκουρία, ubi et infantes septimô post Baptismum die a Sacerdote olim tonsos, non sine pre catione, cuius formulam ibidem habes, docet.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.